ไซนัสอักเสบ ห้ามกินอะไร

ผู้ป่วยโรคไซนัสเริ่มต้นจะมีอาการเหมือนไข้หวัด แต่เป็นหวัดที่หายช้า ซึ่งตามปกติอาการของหวัดจะหายภายใน 7 – 10 วัน หากอาการหวัดไม่ดีขึ้นหรือแย่ลง ก็ให้สงสัยว่าตัวเองอาจเป็นไซนัสอักเสบ ถ้าเป็นโรคโพรงจมูกอักเสบภูมิแพ้แล้วไม่ได้ดูแลตัวเอง จะมีความเสี่ยงเป็นโรคไซนัสมากกว่าคนทั่วไป ดูแลตัวเองด่วน ก่อนจมูกเน่าเพราะ ไซนัส 

 โรคไซนัสอักเสบจะพบในเด็กมากกว่าผู้ใหญ่ แต่พบว่าปัจจุบันนี้ผู้ใหญ่วัยทำงานก็ป่วยเป็นโรคนี้มากขึ้น  การเกิดความเครียดและพักผ่อนไม่เพียงพอจากการทำงานหนัก ขาดการออกกำลังกายส่งผลทำให้โรคจมูกอักเสบภูมิแพ้กำเริบ ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนคือไซนัสอักเสบตามมาได้  

สำหรับโรคไซนัสอักเสบมีอยู่ด้วยกัน 3 ชนิด คือ

โรคไซนัสอักเสบแบบเฉียบพลัน (Acute sinusitis) เป็นชนิดหลัก ๆ  มักมีอาการน้อยกว่า 30 วัน ซึ่งอาการจะค่อนข้างแย่ในช่วง 10 วันสุดท้าย แต่ส่วนใหญ่แล้วอาจจะไม่ได้เกิดจากสาเหตุที่อันตรายหรือรุนแรง

โรคไซนัสอักเสบแบบเรื้อรัง (Chronic sinusitis) โรคไซนัสแบบเรื้อรังนั้นอาการจะเป็นน้อยกว่าโรคไซนัสอักเสบแบบเฉียบพลัน โดยจะมีระยะเวลาอยู่มากกว่า 12 สัปดาห์ และอาจจะต้องใช้ระยะเวลาพอสมควรในการรักษา

โรคไซนัสอักเสบกึ่งเฉียบพลัน (Subacute sinusitis) โรคไซนัสอักเสบกึ่งเฉียบพลันจะมีระยะเวลาในการติดเชื้อไม่เกิน 8 สัปดาห์ และมีวิธีที่สามารถรักษาให้หายได้

อาการ

1.ปวดใบหน้าบริเวณที่อักเสบ เช่น หัวตา หน้าผาก โหนกแก้ม รอบกระบอกตา

2.รู้สึกคล้ายปวดฟันตรงซี่บน อาจปวดเพียงข้างเดียวหรือปวดทั้งสองข้างก็ได้

3.คัดจมูกตลอดเวลา รวมถึงเวลาพูดเสียงขึ้นจมูก

4.มีน้ำมูกเป็นหนองออกข้นเหลืองหรือเขียว หรือมีเสมหะข้นเหลือง หรือเขียวไหลจากด้านหลังจมูกลงในคอ

5.มีไข้   ปวดศีรษะ อ่อนเพลีย

6.ไอเรื้อรัง เจ็บคอ ระคายคอ เสียงแหบ

7.ปวดหู หูอื้อ

8.ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น และ ความสามารถในการรับรู้กลิ่นหรือรสชาติลดลง

ป้องกันและรักษาไซนัสอักเสบ

สำหรับวิธีการรักษาและป้องกันนั้น ต้องให้รับประทานยาปฏิชีวนะเพื่อฆ่าเชื้อภายใต้ดุลพินิจของแพทย์ และให้ใช้น้ำเกลือล้างจมูก ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อช่วยละลายสารคัดหลั่งในโพรงอากาศ หากมีอาการปวดไซนัสให้ใช้แผ่นประคบร้อนอุ่น ๆ ประคบที่หน้า หรือสูดไอน้ำอุ่น ๆ จากอ่างน้ำเดือดอย่างระมัดระวัง และห้ามสั่งน้ำมูกแรง ๆ อย่างเด็ดขาด ที่สำคัญ ต้องนอนพักผ่อนให้เพียงพอและหยุดดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด

อาการของไซนัสอักเสบแบบเฉียบพลันจะทุเลา และสามารถหายดีได้เองภายใน 2-4 สัปดาห์ และสามารถปฏิบัติตัวแบบง่าย ๆ ที่สามารถดูแลรักษาด้วยตนเองที่บ้านได้ ด้วยวิธีดังนี้

1.ใช้ยา รับประทานยาแก้ปวด และลดไข้ เช่น พาราเซตามอล และไอบูโปรเฟน เพื่อลดไข้และบรรเทาอาการปวดบวมอักเสบ รวมถึง ยาลดน้ำมูก และ ยาคัดจมูก เพื่อช่วยบรรเทาอาการ คัดจมูกมาก

2.ใช้แผ่นประคบร้อน ประคบตามจุดที่มีอาการปวดบนใบหน้า

3.ล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ น้ำเกลือจะชะล้างหนอง และสิ่งสกปรกที่ตกค้างภายในโพรงจมูกให้ไหลออกมาเพื่อแก้อาการไซนัสอักเสบ ดังนี้

3.1. เตรียมน้ำเกลือล้างจมูกใส่ขวดสำหรับล้างจมูกโดยเฉพาะ

3.2. ก้มหน้าลงและแหย่ปลายขวดเข้าไปในรูจมูก

3.3. กลั้นหายใจทางจมูกพร้อมกับอ้าปากค้างไว้

3.4. ค่อย ๆ บีบขวดเบา ๆ ให้น้ำเกลือเข้าทางรูจมูกข้างหนึ่ง (ถ้าปลายขวดอยู่ที่รูจมูกข้างขวา น้ำเกลือจะต้องไหลออกทางรูจมูกข้างซ้าย)

3.5. ทำซ้ำ ๆ จนรู้สึกว่าน้ำมูกไม่ข้นแล้ว จากนั้นจึงสั่งน้ำมูกที่เหลือออกจนหมด

3. 4.ล้างจมูกอีกข้างหนึ่งด้วยวิธีเดียวกัน

5.ดื่มน้ำแอ๊ปเปิ้ลไซเดอร์ โดยผสมน้ำแอ๊ปเปิ้ลไซเดอร์ 5 ช้อนโต๊ะกับน้ำอุ่น 1 แก้ว ดื่มครั้งละ 1 แก้ววันละ 3 ครั้ง นาน 4 – 5 วัน เมื่ออาการดีขึ้นจึงลดปริมาณน้ำแอ๊ปเปิ้ลไซเดอร์ลงเหลือ 3 ช้อนโต๊ะ ผสมน้ำอุ่น 1 แก้ว ดื่มครั้งละ 1 แก้ว วันละ 2 ครั้ง นาน 1 เดือน

6.ล้างเปลือกส้มให้สะอาด ตัดเป็นชิ้นสี่เหลี่ยมขนาดกว้างยาว 1 นิ้ว นำไปตากในที่ร่มให้แห้ง จากนั้นนำมาอมและเคี้ยวครั้งละ 1 แผ่น จะช่วยทำให้น้ำมูกใสขึ้น

7.กดจุด ใช้นิ้วหัวแม่มือสองข้างกดบริเวณแนวข้างจมูกทั้งสองข้าง รวมทั้งระหว่างคิ้วและเหนือคิ้วสองข้าง กดค้างไว้จุดละ 30 วินาที

8.กินกระเทียมและอาหารรสเผ็ด เพื่อช่วยขับเสมหะและทำให้น้ำมูกใสขึ้น

9.เดินหรือออกกำลังกายเบาๆ เพื่อช่วยให้ปอดทำงานดีขึ้น

10.หายใจสั้น ๆ โดยการทำจมูกฟุดฟิดตลอดเวลาซึ่งจะทำให้ระบบหายใจทำงานดีขึ้น ช่วยให้น้ำมูกใสขึ้นและสามารถไหลออกมาภายนอกได้

ข้อควรปฏิบัติเมื่อเป็นไซนัสอักเสบ

1.นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ

2.ห้ามว่ายน้ำเด็ดขาด ซึ่งอาจทำให้น้ำเข้าโพรงจมูกได้

3.รักษาร่างกายให้อบอุ่น ถ้ามีความจำเป็นต้องอยู่ในห้องที่แอร์เย็น ต้องใส่เสื้อผ้าให้อุ่น

4.หลีกเลี่ยงพื้นที่ที่มีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิฉับพลัน เช่น จากร้อนมากไปเย็นจัดในทันทีทันใด

5.งดดื่มแอลกอฮอล์ เพราะแอลกอฮอล์ทำให้เนื้อเยื่อจมูกบวม

6.หลีกเลี่ยงสถานที่ที่อากาศไม่ดี เช่น บริเวณที่มีคนสูบบุหรี่ ที่จอดรถใต้ดินที่ระบายควันได้น้อย สถานที่ที่มีควันไฟ ควันธูป ควันยากันยุง เพราะควันมีผลทำให้เนื้อเยื่อจมูกบวมมากขึ้น

7.บรรเทาอาการไซนัสอักเสบ ด้วยการล้างจมูกด้วยน้ำเกลือ ตามขั้นตอนนี้

วิธีป้องกันไซนัสอักเสบ

1.ป้องกันไม่ให้เป็นไข้หวัด ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการป่วยไซนัสอักเสบ รักษาสุขอนามัย ล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ และหลีกเลี่ยงการเข้าใกล้หรือสัมผัสผู้ที่กำลังป่วยด้วยโรคไข้หวัด

2.หลีกเลี่ยงฝุ่นควันและมลภาวะ เมื่อต้องออกนอกบ้านหรือเดินทางในพื้นที่เสี่ยงต่อมลภาวะ ควรใช้ผ้าปิดปากและจมูก หากป็นภูมิแพ้ ก็ควรหลีกเลี่ยงการเข้าใกล้หรือสัมผัสสารที่ตนแพ้ด้วย

3.ไม่สูบบุหรี่หรืออยู่ใกล้คนที่กำลังสูบบุหรี่ เพราะควันและสารพิษจากบุหรี่จะทำให้เกิดการระคายเคืองในเนื้อเยื่อจมูกและไซนัส ทำให้เกิดการอักเสบตามมา

4.รับประทานอาหารที่มีประโยชน์เพื่อเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง เช่น พวกพืชผักผลไม้และอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ เช่น ส้ม องุ่น ถั่ว ผักคะน้า หัวมัน ธัญพืช เนื้อปลา ไข่ นม

อาหารต้องห้าม 

อาหารที่ควรงดการรับประทานเพราะอาจจะไปกระตุ้นให้อาการของโรคกำเริบหนักขึ้น ดังนี้

1.อาหารแปรรูป เช่น อาหารกระป๋องทั้งหมด กะปิ ปลาเค็ม เนย ชีส เบค่อน 

2.ของหมักดองทุกชนิดอีกด้วย

3.เครื่องดื่มมีคาเฟอีน เช่นกาแฟ แอลกอฮอล์ น้ำอัดลม เครื่องดื่มชูกำลัง เครื่องดื่มที่ผสมน้ำนมของสัตว์

4.อาหารรสจัด ทุกรสชาติ ไม่ว่าจะเป็น เปรี้ยว หวาน เค็มและเผ็ด 

5.ผักและผลไม้บางชนิดเช่น หน่อไม้ กุยฉ่าย กระถิน สะตอ ชะอม มะระ กะหล่ำปลี บีทรูท แครอทดิบ 

6.ผลไม้เช่น ลำไย ทุเรียน มะไฟ มะยม มะม่วงสุก มะปราง ขนุน ละมุด ตะลิงปลิง มะดัน มะขาม น้อยหน่า ลิ้นจี่ และสัปปะรด 

7.อาหารทะเล เช่น หมึก หอย แมงกะพรุน กั้ง กุ้ง ไข่หอยเม่น ปลาทู ปลาซาบะ 

8.เนื้อสัตว์ เช่น ปลาจวด ปลาสำลี ปลาโอ วัว ควาย เป็ด ห่าน ปลาคัง ปลาเนื้ออ่อน ปลาดุก ปลาไหล ปลาชะโด ปลาบึก ปลาดิบ แพะ แกะ งู ปลาแดงน้ำจืด ไข่เป็ด ไข่นก และเครื่องในทุกชนิด 

9.อาหารประเภททอดซ้ำทุกชนิด 

10.ข้าวปั้น ซูชิ กะทิ มะยองเนส น้ำสลัด

ไซนัสอักเสบ เป็นโรคที่สร้างความรำคาญและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต ดังนั้นควรปฏิบัติตนตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ควรหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้อย่างต่อเนื่อง เพื่อป้องกันไม่ให้เป็นภูมิแพ้ทำให้เยื่อบุโพรงจมูกอักเสบ จนไซนัสอักเสบกลับมาเกิดซ้ำได้อีก